SİRKÜLER NEDİR?

Sirküler sözcüğü yabancı kaynaklı bir sözcüktür. Ülkemiz vergi hukukuna da girmiş bulunmaktadır.

Sirküler sözcüğü vergi hukukunda “kamusal duyuru” amacı taşıyan bir düzenlemedir. Maliye Bakanlığı görev ve işlevleriyle ilgili konularda ülkenin topraklarının genişliği nedeniyle böyle bir “duyuru” yöntemi uygulama gereği duymuştur.Duyurunun hukuksal yapısına esas olan , duyurunun;

(a) hukuksal bir amacı,

(b) yaptırım niteliği (zorlayıcı),

(c) düzenleyici niteliği olup olmadığı tartışma konusudur.

Her kamusal duyurunun bir amacı mevcuttur. Ancak, her kamusal duyurunun düzenlenmesinde bir “yetki” bulunması gerekmektedir. Her kamusal kuruluş kendiliğinden yetkisiz duyuruda bulunamaz. Yetkilendirmelerin ana kaynağı ise Anayasa’dır.

Yürütme görev ve yetkilerini kullanırken, kullandığı yetkilerin yasal olması yanında, yasal sınırları da aşmaması zorunludur. Hiçbir zaman yetkilerde sınırsız olamaz.

Anayasamız yürütme organına görev ve işlevlerini yerine getirirken, görev ve işlevlerini “düzenleme” için “karar”, “kararnameler”, “tüzük” ve “yönetmelik” çıkarma yetkisi vermiştir.

Bu düzenlemelerin içinde sadece, koşulları taşıması şartıyla yasa gücü taşıyan yetki kullanımı kanun gücündeki kararnamelerdir ve hukuk kurallarının benzeri güce sahiptir.

Yürütme organının yetkisi dışında ne hukuk yapma ne de düzenleme yapması olanaklı değildir.

Zira, ana ilke olarak ülkemiz anayasasına göre hukuk yapma ve düzenleme yapma yetkileri yasama organına verilmiştir. Yasama organının bu yetkilerinin çok az bir bölümü yine anayasaya serpiştirilen bir kısım maddelerle, koşullara uyulması şartıyla yürütme organına devredilmiştir.

Yürütme organı anayasal iletişim araçları olan karar, kararname, tüzük ve yönetmelik dışında pek çok sayıda örneğin “ilke kararı”, “yönerge”, “özelge”, “sirküler”, “ilan”, “duyuru” gibi adlar altında birçok yönetsel yorumlar için iletişim araçları üretmiş bulunmaktadır.

Bu açıklamalar karşısında hukuki açıdan sirküler nedir ya da ne değildir sorusunu kendimize sormamız gerekir.

Sirkülerin kaynağını anayasadan aldığını ileri sürmek zordur. Zira, anayasa yasama organını yasa üreterek bunun düzenlenmesinde belirli alanda düzenleme yapmaya ve bu nedenle sirküler çıkararak kamusal buyruklar, zorlamalar yapmaya açık seçik yetki vermemiştir.