Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65. maddesinde, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” Tanımına yer verilmiş, 66.maddesinin 2.fıkrasının 4 no.lu bendinde, konser veren sanatçıların serbest meslek erbabı olduğu hükme bağlanmış, 18. maddesinde ise,
“Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının bu Kanunun 94. maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.” Hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, aynı Kanunun 70. maddesinin 1. fıkrasında, maddede yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtildikten sonra, 8 no.lu bendinde, her türlü makine ve tesisat ile bunların eklentilerinin kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 6. maddesinde, Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişilerin sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları üzerinden vergilendirileceği hüküm altına alınmış olup, 7. maddesinde, dar mükellefiyete tabi kimseler bakımından kazanç ve iradın Türkiye’de elde edilme şartları, serbest meslek kazançlarında, serbest meslek faaliyetlerinin Türkiye’de icra edilmesi veya Türkiye’de değerlendirilmesine, gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrimenkulün Türkiye’de bulunması ve bu mahiyetteki mal ve hakların Türkiye’de kullanılması veya Türkiye’de değerlendirilmesine bağlanmıştır.
Sanat icrası gayesiyle Türkiye’ye gelen sanatçıların, sanatçılara eşlik eden diğer müzisyen, yönetmen ve ses sanatçılarının Türkiye’de bu işler karşılığında elde ettikleri gelirler serbest meslek kazancı sayılmak suretiyle, dar mükellefiyet esnasında vergilendirilecektir.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur olanlar belirtilmiş, maddenin 2/b bendiyle de yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere 18. madde kapsamı dışındaki faaliyetler için yapılan ödemeler üzerinden ( 2006/11449 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere belirlenen oran) %20 oranında tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, söz konusu tevkifat uygulamasında, ödeme yapılan yabancı uyruklu kişinin mukimi oldukları ülke/ülkeler arasında mevcut bir çifte vergilendirme önleme anlaşması bulunması halinde ise, anlaşma hükümlerinin dikkate alınması gerekeceği hususu açıktır.
Öte yandan, , 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinin 2. fıkrasında, kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de bulunmayan kurumların, sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, aynı maddenin 3. fıkrasının (c) bendine ise, Türkiye’de elde edilen serbest meslek kazançları, dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar arasında sayılmıştır.
Aynı Kanunun “Dar mükellefiyette vergi kesintisi” başlıklı 30’uncu maddesinin (1) numaralı bendinde; dar mükellefiyete tabi kurumların bu maddede sayılı kazanç ve iratları üzerinden bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen ve tahakkuk ettirenler tarafından %15 oranında kurumlar vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmış, bu maddenin (b) bendinde serbest meslek kazançları, (c) bendinde de gayrimenkul sermaye iratları kesinti kapsamındaki kazanç ve iratlar arasında sayılmıştır. (8) no’lu bendinde de, Bakanlar Kurulunun bu fıkrada belirtilen vergi kesintisi oranlarını, gelir unsurları veya faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. Tevkifat oranları, 2006/11447 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile serbest meslek kazançlarında ve gayrimenkul sermaye iratlarında %20 olarak belirlenmiştir.
Sanat icrası gayesiyle Türkiye’ye gelen sanatçıların, sanatçılara eşlik eden diğer müzisyen, yönetmen, dans ve ses sanatçılarının Türkiye’de bu işler karşılığında elde ettikleri gelirler serbest meslek kazancı sayılmak suretiyle, dar mükellefiyet kapsamında vergilendirilecektir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, yapılan sözleşme gereği sahnede kendi eserlerini icra edecek olan sanatçının elde edeceği kazanç serbest meslek kazancı olup Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesine göre gelir vergisinden istisnadır. Düzenlenecek konserler dolayısıyla yapılacak ödemeler için gider pusulası düzenlenmesi ve aynı Kanunun 94/2.maddesine göre tevkifat yapılması gerekmektedir.
Öte yandan, Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması olan ülkelere fatura karşılığı olarak yapılan ödemelerin gerek bu ülkelerde yerleşik gerçek kişi olan ses sanatçısına veya gerçek kişi olan menajerine yapılması gerekse de yurtdışında yerleşik ses sanatçısının menajeri olan kuruma yapılması durumunda ilgili anlaşmalarda belirlenen oranlara göre, söz konusu ülkelerden kiralanan sahne ekipmanları için yapılacak ödemelerden de yine anlaşmaların gayri maddi hak bedellerine ilişkin hükümleri çerçevesinde tevkifat yapılması gerekmektedir.
Benzer Konular:
Adres:Rağıp Tüzün Mah.Taşkın Sok.No:20 Yenimahalle/ANKARA Tel:(+90 312) 344 98 22 Mail:[email protected]
© Bu Sitenin Tüm Hakları Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Kanber KILINÇ'a Aittir.