Ücret Garanti Fonu ve krizden Dolayı Maaş Alamayanlar

Ücret Garanti Fonu; İşçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında oluşturulan ayrı bir fondur.

Kısa Çalışma Talebinde Bulunma:

İşverenler; Genel ekonomik kriz nedeniyle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması halinde, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumuna bir yazı ile bildirir.

Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanma Koşulları:

1. İşyerinde geçici olarak en az dört hafta işin durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenir.

2. Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin devamı süresini ve herhalde üç ayı aşamaz.

3. İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarını yerine getirmesi (4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 50.maddesine göre,kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar) gerekir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “İşverenin ödeme aczine düşmesi” başlıklı 33. maddesine göre; “İşverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması veya iflası nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir Ücret Garanti Fonu oluşturulmuştur. Ücret Garanti Fonu, işverenlerce işsizlik sigortası primi olarak yapılan ödemelerin yıllık toplamının yüzde biridir.

“Ücret Garanti Fonu Yönetmeliği” 18.10.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 33/1. maddesinde hangi hallerde fondan yararlanılacağı açıklanmıştır. Buna göre;

- İşverenin konkordato ilan etmesi,

- İşveren için aciz vesikası alınması,

- İşverenin iflası nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde bu fon geçerli olacaktır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 33. maddesinde öngörülen ödemelerde bulunmak üzere kurulan Ücret Garanti Fonu, Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulu’nun kararları çerçevesinde, İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında işletileceği ve yönetileceği hüküm altına alınmıştır.

Ücret Garanti Fonu’nun gelirleri, işverenlerce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 77. ve 78. maddeleri ile belirlenen işsizlik sigortası primi kesintisi adı altında yapılan ödemelerin sigortalının prime esas kazancının işveren payının yıllık toplamının yüzde biri ile bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazançlardan oluşur. Sosyal Sigortalar Kurumu’nca İşsizlik Sigortası Fonu’na aktarılan işveren payının yüzde biri, fon adına farklı bir hesapta takip edilir. Fon, İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarının değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde İşsizlik Sigortası Fonu içerisinde değerlendirilir.

Ücret Garanti Fonu’na başvuru yapılması için gereken iki şart vardır. Bu şartlar, iş sözleşmesinin devam edip etmediğine bakılmaksızın;

- İşverenin ödeme güçlüğüne düştüğü haller ve

- İşçilerin iş sözleşmesinden kaynaklanan aylık ücretlerini alamamasıdır.

Yukarıda açıklanan iki durumda ücret alacağı bulunan işçi tarafından; son üç aylık ücretlerinin ödenmediğini gösteren işçi alacak belgesi veya son üç aylık net aylık ücret alacağını gösteren sair belge ile birlikte diğer belgelerden birini ibraz ederek yetkili Türkiye İş Kurumu’nun il ve ilçelerde kurulu birimine başvurulması gerekir. Bu diğer belgeler şunlardır:

a- İcra ve İflas Kanunu’nun 143. maddesi uyarınca icra dairesinden alınan aciz vesikası veya 105/1. maddesi uyarınca alınacak aciz vesikası hükmündeki belge,

b- İflasın açılmasına dair mahkeme kararının tasdikli suretinin veya İcra ve İflas Kanunu’nun 166. maddesi uyarınca ilan edildiğini gösteren belge,

c- İcra tetkik merciince verilen konkordato mühleti kararının tasdikli sureti veya İcra ve İflas Kanunu’nun 288. maddesi uyarınca ilan edildiğini gösteren belge.

Ayrıca işçi, aynı işverenle olan iş ilişkilerinde aciz vesikasına dayanarak Ücret Garanti Fonu’ndan bir kez yararlanabilecektir.

Türkiye İş Kurumu’nun il ve ilçelerde kurulu birimleri, başvuru tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde işçiye, son üç aylık net ücret alacağını ödeyerek durumu ivedilikle, ilgili icra-iflas müdürlüklerine veya konkordato komiseri ile işverene bildirir.5763 sayılı “İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Ücret Garanti Fonu ile Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği İş Kanunu kapsamından çıkarılmış, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenmiştir.

Kısa Çalışma Ödeneği ve Ücret Garanti Fonu uygulamasına ilişkin her türlü bilgi için Türkiye İş Kurumu İl ve İlçe (Şube)Müdürlüklerine müracaat edilmesi gerekir