ŞİRKET KURMA SÜRECİ
Moğolistan’da şirket kurma süreci oldukça şeffaf ve diğer Asya ülkelerine kıyasla daha az komplekstir. Yabancı yatırım yasası %100 yabancı mülkiyetine izin vermektedir, tüm yatırımlar % 100 yabancı yatırım şeklinde kurulabilir. Bunun istisnası toprak mülkiyetidir. Toprak 60 yıllığına kiralanabilir.
Şirket kurma süreci Yabancı Yatırım ve Dış Ticaret Ajansı (FIFTA)’ya başvuru ile başlar. FIFTA 10.000 $’ın üzerindeki yatırımı doğrudan onaylar. Tamamı yabancı yatırıma dayanan şirketin başvuru ile birlikte tüm faaliyetlerini içerecek bir bilgiyi de FIFTA’ya sağlaması gerekmektedir. Moğol-yabancı şirket birlikteliği ile kurulan ortak yatırımların bir başvuru dosyası ve ortak yatırım anlaşması ile başvuruda bulunması gerekmektedir.
FIFTA onay belgesini verirken 12 $ alır. Ortak yatırımların Vergi İdaresi Kayıt Bürosu’na kaydettirilmesi gerekmektedir.
Şirketin tüzel kişilik kazanması Vergi İdaresi’nce onaylanmasından sonra olur. Vergi idaresi şirketi ilan eder. Bu işlem 10 $ ve aşağıdaki belgeleri gerektirir:
• Ortaklığın taraflarınca imzalanan anlaşma ve beyanname
• FIFTA onay sertifikası
• Ortakların paylarını gösteren noter onaylı çizelge
• Yerel bankada açılacak Tugrik ve diğer para cinsinden hesapların hesap numaraları
• Yabancı şirket temsilcisinin pasaportunun fotokopisi
• Yabancı şirketin kendi ülkesinde sahip olduğu sermayeyi gösteren sertifika
• Ortak yatırımın yerel idare tarafından onaylandığını gösteren sertifika
Başvuru sırasında duruma göre başka ödemelerin de yapılması gerekebilir.
Temsilcilik büroları 3 yıllığına açılabilir ve 700 $ lık kayıt ödemesi yapılır; bunun, 500 $’ı Vergi İdaresi’ne 200 $’ı ise FIFTA’ya gider. Süre bitiminde 2 yıllık uzatma yapılabilir ve bun maliyeti 300 $’dır.
Türkiye’de üniversite eğitimi alan Moğol öğrencilerin sayısı 600 civarındadır. Ayrıca, Moğolistan’da 5 tane Türk-Moğol lisesi mevcuttur. Dolayısıyla Türkçe bilen eleman bulmak kolaydır. Buna ek olarak, İngilizce de yaygın olarak kullanılmaktadır.