KOOPERATİF YÖNETİCİLERİN MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMA ZORUNLULUĞU

3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu 04.05.1990 tarih ve 20508 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.Söz konusu Kanun çerçevesinde Kanun’un 2. maddesinde belirtilen kişilerin mal bildirimlerini Kanun’da gösterilen sürelerde, yine Kanun’da belirtilen mercilere vermeleri zorunlu kılınmış, bu zorunluluğa uyulmaması ise yaptırıma bağlanmıştır. Anılan maddede mal bildiriminde bulunacak kişiler arasında kooperatif ve birlik yöneticileri de sayılmış olmasına rağmen, uygulamada bu kişilerin yükümlülüklerini yerine getirmedikleri ve bu sebeple de cezai yaptırımla karşı karşıya kaldıkları görülmektedir.

3628 sayılı Kanun’un 1. maddesinde Kanun’un amacı: “Bu Kanun’un amacı, rüşvet ve yolsuzluklarla mücadele cümlesinden olarak; bu Kanun’da sayılanların mal bildiriminde bulunmalarını, bildirimlerin yenilenmesini, mal edilmelerin denetimiyle, haksız mal edinme veya gerçeğe aykırı bildirimde bulunma halinde uygulanacak hükümleri, bu Kanun’da belirlenen suçlarla bazı suçlardan dolayı kamu görevlileri ve suç ortakları hakkında takip ve muhakeme usulünü düzenlemektir.” şeklinde tanımlanmıştır.

Maddeden de anlaşılacağı üzere rüşvet ve yolsuzlukla mücadelede mal bildirimi önemli bir araç olarak ele alınmış ve bu sayede kişilerin belirli görevlere gelmeden önceki ve geldikten sonraki malvarlıklarının karşılaştırılarak görevleri sırasında bir yolsuzluk yapıp yapmadıklarının malvarlıklarındaki artış üzerinden tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Kanun’un 2. maddesinde kimlerin mal bildiriminde bulunacağı tek tek sayılmak sureti ile belirlenmiştir. Buna göre:

1- Kooperatif ve kooperatif birliklerinin yönetim kurulu başkanlarının,

2- Kooperatif ve kooperatif birliklerinin yönetim kurulu üyelerinin,

3- Kooperatif ve kooperatif birliklerinin genel müdürlerinin

Kanun’da gösterilen süreler içerisinde ilgili mercilere mal bildiriminde bulunmaları gerekmektedir. Kooperatifler arasında herhangi bir ayrım yapılmadığından hangi amaçla kurulduğuna bakılmaksızın bütün kooperatiflerin (Örnek: yapı, esnaf kefalet, taşıyıcılar kooperatifleri veya tarımsal amaçlı kooperatifler) yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürleri de mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.

kooperatif ve kooperatif birliklerinin yönetim kurulu başkan ve üyeliklerine seçilen kişilerce göreve başlama tarihini izleyen bir ay içerisinde, kooperatiflere ve birliklere genel müdür olarak atanan kişilerin ise bu görevlerine başlamadan önce göreve başlamak için gerekli belgelerle birlikte mal bildiriminde bulunmaları gerekmektedir.

Maddenin (d) bendine göre mal bildiriminin verilmesinden sonra mal varlığında önemli bir değişiklik olması durumunda bu değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren bir ay içerisinde söz konusu değişiklikle ilgi yeni mal bildiriminde bulunulması gerekmektedir.

Belirtilen kişilerin görevlerinin sona ermesi halinde de görevin sona erme tarihinden itibaren bir ay içerisinde mal bildiriminde bulunmaları gerekmektedir.

Öte yandan Kanun’un 7. maddesine göre sonu 0 ve 5 ile biten yılların en geç Şubat ayı sonuna kadar mal bildirimlerinin yenilenerek ilgili mercilere tekrar verilmesi gerekmektedir.

Tüm bunların dışında süreye bağlı olmaksızın 3628 sayılı Kanun’a göre yapılan soruşturmalar sebebiyle de kooperatif yöneticilerinden mal bildiriminde bulunulması istenebilecektir.

mal bildiriminde bulunması gerektiği halde bulunmayan kooperatif yöneticilerine ceza verilebilmesi için öncelikle bildirimlerin verileceği merci tarafından ihtarda bulunulması ve buna rağmen ihtarın tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde de mal bildiriminde bulunulmamış olması gerekmektedir.

Kanun’un 12. maddesinde kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunanlara altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verileceği, 16. maddesinde ise, bu bölümde yazılı olan cezaların 10. maddenin birinci fıkrası hariç tecil edilemeyeceği ve şahsi hürriyeti bağlayıcı olanların para veya tedbire çevrilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunan ya da bir soruşturma sebebiyle kendilerinden mal bildiriminde bulunulması istendiği halde mal bildiriminde bulunmayan kooperatif yöneticileri yargılanıp mahkum oldukları takdirde aldıkları cezalar tecil edilemeyeceği gibi para veya tedbire de çevrilemeyecektir.

Benzer Konular:

1. 3628 SAYILI MAL BİLDİRİMİNİN KOOPERATİFLERDE UYGULANMASINA DAİR TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2010/1)
2. KOOPERATİF GENEL KURUL TOPLANTILARININ YAPILMA ZAMANI
3. KOOPERATİF YÖNETİMİ KARARLARI İPTAL EDİLEBİLİR Mİ?
4. KOOPERATİF ÇEVRE DÜZENLEMESİ KDV MUAFİYETİ HAKKINDA
5. KOOPERATİF GAYRİMENKULU SATILIRSA VERGİYE TABİİ OLURMU?