KATAR’DA ŞİRKET KURMAK

Son dönemde yakalanan hızlı kalkınma süreci, ekonominin her alanında girişilen  büyük yatırımlar ve sağlanan çeşitli teşvikler, Katar’da şirket kurmayı cazip hale  getirmektedir.  Bununla birlikte, Katar’da şirket kurmak, bazı istisnalar dışında, Katarlı ortağın %51  çoğunluk payına sahip olmasını gerektirmekte ve bu faktör çoğu zaman caydırıcı  olabilmektedir.  Ancak, tarım, sanayi, sağlık, eğitim, turizm sektörlerinde yapılacak yatırımlar ile  ülkenin kalkınma politikalarına uygun bir biçimde enerji, maden ve diğer doğal  kaynakların geliştirilmesi ve işletilmesine ilişkin proje yatırımlarında %100 yabancı  sermayeli yatırımlara izin verilebileceği hususu Yabancı Sermaye Kanunu’nda yer  almaktadır.

a) Limited Liability Company (Limited Şirket)

Limited şirketler, kuruluşlarının kolay olması ve ortakların şirketin  yükümlülüklerinden sermaye payları ölçüsünde sorumlu olmaları gibi nedenlerle  yabancı yatırımcılar tarafından en çok tercih edilen şirket türüdür.  LLC’ler, şirketin yükümlülüklerinden payları ölçüsünde sorumlu 2 ila 50 ortaktan  oluşan şirketlerdir. LLC’lerde, istisnai durumlar hariç olmak üzere şirket sermayesinin  %51’inin Katarlı olması esastır. Şirketin sermayesinin tamamı ödenmiş en az 200.000  QR olması, her hissenin değerinin 10 QR’dan yüksek olması şarttır. Şirket halka hisse  arz ederek sermaye artırımına gidemez, ortakların payları da serbest bir değişime tabi  değildir. Ortaklardan biri ayrılmak istediğinde, alımda öncelik diğer ortaklardadır.  Şirketin her sene elde ettiği karın %10’u, kümülatif olarak şirket sermayesinin  %50’sine ulaşana kadar yurtdışına transfer edilemez.  Şirket unvanında Limited Liability Company ibaresinin bulunması zorunludur.  LLC’ler sigortacılık, bankacılık veya fon yönetimi alanlarında faaliyet gösteremezler.  Bir LLC kurulurken; bir şirket sözleşmesi arapça olarak hazırlanır ve ortakların  tamamınca imzalanır.

Sözkonusu belgede;

- Şirketin adı ve merkezi,

- Kuruluş amacı,

- Kurucuların adları, uyrukları, ikamet yerleri, meslekleri ve sahip oldukları

paylar,

- Şirketin faaliyet süresi,

- Şirketin sermayesi (nakdi veya diğer), sözkonusu sermayenin bölündüğü hisse

sayısı ve değerleri,

- Şirket yöneticilerinin bilgileri,

- Kar ve zararın ne ölçüde paylaşılacağı,

yeralır. Şirket ortaklarının kar ve zarar paylaşımı, hisse oranını yansıtmak zorunda  değildir.  Şirket ortaklarının sayısı 10’un üzerindeyse 3 kişiden oluşan bir denetim kurulu  oluşturulur, şirket sermayesi 500.000 QR’ın üzerindeyse bir denetçi atanır.  Şirket kurulurken gerekli diğer belgeler ise yabancı ortağın ticaret sicili ve şirket  belgelerinin tasdikli örnekleri ve arapça çevirileri ile kurulacak yeni şirketin  sermayesinin tamamının ödenmiş olduğuna dair banka evraklarıdır.  Sözkonusu belgeler ile birlikte İş ve Ticaret Bakanlığı’nda geçici tescil tamamlanır.  Şirketin ofisi için yapılan kira kontratı ile Belediye İşleri ve Tarım Bakanlığı’ndan  (Ministry of Municipal Affairs and Agriculture) lisans ve akabinde İçişleri Bakanlığı  Göçmenlik Dairesi’nden (Ministry of Interior-Immigration Office) ticaret sicil  numarası alınır.   Kesin tescil yapıldıktan sonra şirket sermayesi, şirket yöneticileri adına serbest  bırakılır.  Sözkonusu kayıt işlemlerin takibi için bir aracı –“mandoub” kullanılmaktadır.  %100 Yabancı Sermayeli Şirket Kurulumu için yapılması gereken işlemler Yatırım  Geliştirme Dairesi’nin www.investinqatar.com.qa adresli internet sitesinden  öğrenilebilir.

b) Joint Venture Company (Ortak Girişim Şirketleri)

“Joint-venture”lar, iki ya da daha fazla tüzel kişinin oluşturduğu bir şirket türüdür. Bu  tür ortaklıkların hukuki bir kişiliği yoktur, dolayısıyla ticaret siciline kayıt prosedürüne  tabi değildirler. Şirket sözleşmesi, ortak girişim şirketinin temel belgesidir.  Bu tür ortaklıklarda kararlar, şirket sözleşmesinde aksi belirtilmediği sürece, ortakların  tamamının oyu ile alınır. Yabancıların oluşturduğu ortak girişim şirketleri, münhasıran  Katarlılar veya Katarlı şirketler tarafından yürütülebilecek ticari faaliyetlerde  bulunamazlar.

2. Şube Açmak

13 sayılı Katar Yabancı Sermaye Kanunu’nun 3. maddesi, bir kamu hizmetinin verilmesini veya bir kamu yatırımından yararlanılmasını kolaylaştıracak bir kontrat üstlenen yabancı firmalara, sözkonusu kontratı ifa etmekle sınırlı kalacak şekilde sermayesinin tamamı yabancı firmaya ait bir şube açma izni verilebileceğini öngörmektedir.

Bu çerçevede, bir kamu ihalesi üstlenen yabancı müteahhitlik şirketi;

- Kamu kurumu ile imzalanan kontrat,

- Ticaret sicili ve şirketle ilgili diğer belgelerin tasdikli suretleri ve arapçaçevirisi,

- Şirketin şubesinin yetkilisine verilen vekaletin tasdikli örneği ve arapça

çevirisi,

ile birlikte İş ve Ticaret Bakanlığı Yatırım Geliştirme Dairesi’ne başvurmak  zorundadır.  Sözkonusu başvurunun kabulünün ardından, İş ve Ticaret Bakanlığı’nda geçici tescil  tamamlanır. Şirketin ofisi için yapılan kira kontratı ile Belediye İşleri ve Tarım  Bakanlığı’ndan (Ministry of Municipal Affairs and Agriculture) lisans ve akabinde  İçişleri Bakanlığı Göçmenlik Dairesi’nden (Ministry of Interior-Immigration Office)  ticaret sicil numarası alınır.  Sözkonusu şubenin kontrata bağlı olarak İthalatçılar ve Müteahhitlik Firmaları  sicillerini de alması gerekebilir.  Şubelerin faaliyetleri, istisnalar bulunmakla birlikte, vergiye tabidir.

3. Ticari Temsilcilik Açmak

Katar’da, yerel ortağa ihtiyaç duyulmaksızın gerçekleştirilebilecek bir diğer yerel yerleşim biçimi ise ticari temsilciliklerdir. Katar’da ticari temsilcilik açmak isteyen yabancı firmalar;

- Ticaret sicili ve şirketle ilgili diğer belgelerin tasdikli suretleri ve arapça

çevirisi,

- Açılacak ticari temsilciliğin yetkilisine verilen vekaletin tasdikli örneği ve

arapça çevirisi, ile birlikte İş ve Ticaret Bakanlığı Yatırım Geliştirme Dairesi’ne başvurmak zorundadır.

Sözkonusu başvurunun kabulünün ardından, İş ve Ticaret Bakanlığı’nda geçici tescil  tamamlanır. Şirketin ofisi için yapılan kira kontratı ile Belediye İşleri ve Tarım  Bakanlığı’ndan (Ministry of Municipal Affairs and Agriculture) lisans ve akabinde  İçişleri Bakanlığı Göçmenlik Dairesi’nden (Ministry of Interior-Immigration Office)  ticaret sicil numarası alınır.  Yurtdışında yerleşik firmaların Katar’daki temsilcilikleri; pazar araştırmalarını, reklam  ve promosyon hizmetlerini, yerel şirketler ve kamu kuruluşları ile bağlantıları  yürütürler ve ana firmanın faaliyetlerinde kullanacağı ham ve yarı mamul maddelerin  Katar’dan ihracatına yönelik olarak Katarlı firmalar ile imzalanan sözleşmeleri  yürütebilirler.  Bununla birlikte, sözkonusu temsilcilikler, ihracat ve ithalat yapamaz, satış işlemi  gerçekleştiremez, şubesi oldukları firma haricinde başka firmaların mal ve  hizmetlerine yönelik tanıtım faaliyeti sürdüremez, tüketiciler ile doğrudan temas  kuramazlar.

C. ŞİRKETLERİN FESHİ

Katar’da bir şirketin kuruluşu kadar feshi de önem taşımaktadır.  Kurulan şirket, amacını gerçekleştirmişse veya şirket sözleşmesinde öngörülen süre  dolmuşsa veya şirket ortakları şirketin feshi yönünde bir karar almışlarsa veya şirketin  feshine yönelik bir mahkeme kararı var ise şirket feshedilir.  Şirket sermayesinin önemli ölçüde kaybı veya ortaklardan birinin iflası veya iş  yapamaz hale gelmesi şirketin feshedilmesinde yeterlidir.  Ayrıca, özellikle yabancı yatırımcılar tarafından en çok kurulan şirket türü olan  Limited Liability Company çerçevesinde, şirket sermayesinin yarıdan fazlasının  kaybedilmesi halinde yetkili müdürün veya şirket sermayesinin %75’ini temsil eden  ortakların fesih yönündeki tavsiyeleri ile şirket feshedilir. Diğer taraftan sermayenin  %75’inden fazlası kaybedilmişse, sermayenin %25’ini temsil eden ortakların fesih  yönündeki tavsiyeleri şirket feshine yeterlidir. Şirket sermayesinin 200.000 QR altına  düşmesi halinde ortaklardan birinin şirketin feshini istemesi yeterlidir.