İŞÇİNİN İŞE DEVAMSIZLIK YAPMASI SONUCU HİZMET AKDİNİN FESHİ

İşçinin iş sözleşmesinin işçinin devamsızlığının Kanun’da belirtilen süreye ulaşması sebebiyle bildirimsiz olarak feshinde, devamsızlığın ispatı yükü işverene aittir. İşveren devamsızlığı tutanak, tanık veya işyeri kayıtları ile ispatlayabilecektir. Ancak tanık anlatımları bakımından tanıkların, işyeri ile ilgili ve bilgi sahibi kişiler olmaları önem taşımaktadır. İşveren hem işçinin devamsızlıkta bulunduğunu hem de devamsızlığın Kanun’da öngörülen sürelerin üzerinde olduğunu ispatlamak durumundadır. İşçi ise, işverenin devamsızlığı ispatlaması karşısında izinli olduğuna ya da devamsızlığın haklı sebebe dayandığına dair iddiasını ispatlamak durumundadır.

Hizmet akitlerinin feshinde işverenlerin hangi tür kayıt ve belge tutmaları gerektiği Yasa’da açıkça yer almamış, sadece 19. maddesinde “işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin şekilde belirtmek zorundadır. Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25. maddenin II numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.” şeklinde hüküm yer almıştır. Bu bağlamda, bütün hizmet akitlerinin sona ermesinde genel hukuk hükümlerinin geçerli olduğu, olayı ortaya koyan kayıt ve belgelerin tutulması gerektiği, kayıtların yasal düzenlemelere ve mantık esaslarına uygun olması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Makalemizde devamsızlık nedeni ile hizmet akitlerinin sona ermesinde hangi tür işlemlerin yapılması ve kayıt-belgelerin tutulması gerektiğini incelemeye ve irdelemeye çalışacağız. İş Kanunu’nun 25/II-g maddesi gereği devamsızlık ile ilgili olarak işveren veya yetkilileri;

1- Öncelikle devamsızlığın yapıldığı gün veya günlerin yazılı devamsızlık tutanakları ile belgelenerek (devamsızlığın her günü için ayrı tutanakların tutulması), işçi ile aynı kısımda çalışan en az iki işçinin ilgili tutanağa imzasının alınması gerekmektedir.

2- Devamsızlık nedeninin ve devamsızlığın haklı bir nedene dayanıp-dayanmadığının belirlenmesi için işçinin yazılı savunmasının alınması zorunludur. Şayet işçi devamsızlıktan sonra işyerine çalışmak için tekrar geliyor ise savunması işyerinde alınmalı, devamsızlık nedeni ve bu neden ile ilgili sunabileceği kayıt ve belgeleri talep edilmelidir. İşçi devamsızlıktan sonra işyerine bir daha gelmemiş ve gelmiyor ise, savunması ve ilgili kayıt ve belgeleri ibraz etmesi işçiye işverenlikçe gönderilecek ihtarname ile talep edilmelidir. İhtarnamenin noter aracılığıyla veya PTT iadeli taahhütlü olarak yapılması ispat açısından daha iyi olacaktır. İhtarnamede işçinin savunmasını vermesi için makul bir süre verilmedir. Makul süre 3-7 gün arasında değişebilir. Feshe konu olan işçinin işyerine başvurmasına rağmen yazılı savunma vermiyor ise, bu durum da uygun bir tutanakla düzenlemeli, olaya tanık olan işçilerin imzaları ve beyanları alınmalıdır. Devamsızlık ile ilgili işçinin beyanı veya sunduğu kayıt ve belgelerin iyi değerlendirilmesi, yasal ve mantık esaslarına uygunluğu Medeni Yasa’nın 2. maddesi doğrultusunda iyi niyet ölçüsünde objektif olarak incelenmelidir.

3- İşçinin işyerinde verdiği yazılı savunmada geçerli bir mazeret ortaya koyamaması, devamsızlığı ile ilgili kayıt ve belge sunamaması, ihtarnameye rağmen işyerine gelmemesi, gelmesine rağmen aynı şekilde geçerli bir mazeret sunamaması, kayıt ve belge ibraz edememesi halinde hizmet akdi işverenlikçe bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshedilir ve fesih bildirim yazısı düzenlenerek kendisine elden veya noter, PTT iadeli taahhütlü olarak intikal ettirilir.

4- Devamsızlık nedeni ile fesihlerde devamsızlık devam ediyor ise Yasa’nın “Derhal Fesih Hakkını Kullanma Süresi” başlıklı 26. maddesindeki altı işgünlük fesih kullanma süresi işlemeye devam edecek olup, işverenlerin bu nedenle fesih kullanmaları ortadan kalkmayacaktır. Ancak her halükarda bir yıllık süre içinde kullanılması gerekecektir (4857/26. md.). İşverenlerin uygun bir süre içinde belirtilen hukuki kayıt ve belgeleri tutarak ve işlemleri yaparak hizmet akitlerinin devamsızlık nedeni ile feshi sonuçlandırmaları yerinde olacaktır.

Benzer Konular:

1. İŞÇİYE “DEFOL GİT” DEMEK HİZMET AKDİNİN HAKSIZ FESHİ ANLAMINA GELİR
2. İŞÇİNİN İŞ AKDİNİN FESİHİ
3. İşyeri Arkadaşından Borç Alan Bir Çalışanın Hizmet Akdinin Feshi İçin Geçerli Bir Neden Olabilir mi?
4. İŞÇİNİN İŞ KOŞULLARININ AĞIRLAŞTIRILMASI NEDENİYLE HAKLI FESHİ
5. Hizmet Akdinin Fesihine İtiraz