11 Eylül 2008

Annem 01.01.1956 doğumlu ve SSK’da 01.05.1995 tarihinde giriş yaptı. Toplam 2896 prim günü var ve 2005′den beri çalışmıyor. Size iki sorum olacak.
Annem ne zaman emekli olabilir? SSK’lı olmadan önce 4 çocuk doğurmuştu. Doğum borçlanması yapabilir mi? Yaparsa en erken ne zaman emekli olabilir?
Abdullah Ademoğlu
Anneniz 2896 gün olan mevcut prim ödeme gün sayısını 5750 güne tamamladığında tam emekli aylığına; prim gününü 3600 güne tamamlayıp 56 yaşını doldurduğunda kısmi emekli aylığına hak kazanır.

Doğum borçlanması konusu henüz tüm boyutlarıyla açıklığa kavuşmadı. Tartışmalı konular var. Bunlardan biri de doğumun ilk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılmış olması halinde doğuma bağlı borçlanma yapılıp yapılamayacağına ilişkin. Kanunun ilgili maddesi ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine göre doğumun ilk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılmış olması halinde de iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonraki çalışılmayan iki yıllık sürenin borçlanılabileceğini ve bu durumda sigorta başlangıcının borçlanılan süre kadar geri geleceğini düşünüyorum.

Bu durumda iki çocuk için dört yıl borçlanarak prim gününü borçlandığı sürelerde dahil olmak üzere 5450 güne tamamladığında emekliliğe hak kazanması mümkün olabilecek. Bir çocuk için iki yıl borçlanması halinde ise 54 yaşını doldurduğu tarihte kısmi emekli aylığına hak kazanması mümkün olabilecek.

Sağ kalan emekli eş ölen eşinden dul aylığı alabilir

Emekli Sandığı’ndan emekli bir bayanın 23 yıl hizmeti bulunan 657 sayılı Kanuna tabi kadro karşılığı sözleşmeli memur olan eşi çalışırken vefat ederse, emekli olan bayan, eşinden maaş alabilir mi veya eşi vefat ederse yine Emekli Sandığı’ndan dul maaşı alabilir mi? Hem kendi maaşını hem de vefat eden eşinin maaşını Emekli Sandığı’ndan alabilir mi?
Yılmaz Elveren
Emekli Sandığı’ndan emekli bayan, 23 yıl hizmeti bulunan 657 sayılı Kanuna tabi kadro karşılığı sözleşmeli memur olan eşi çalışırken vefat ederse eşinden dul aylığı alır. Aynı şekilde emekli olan bayan vefat ederse, bu defa çalışan eş dul aylığı alır.

İsteğe bağlı sigortayı iptal edip borçlanma tebliğini bekleyin

Eşim 17.09.1970 doğumlu ve 04.01.1988 yılında çalışmaya başlamıştır. 15.05.1998 tarihine kadar bir fiilen çalışmış olup daha sonra çalışmamıştır. SSK’da 3516 gün prim ödemesi bulunmaktadır.
1 Ekim 2008′den sonra isteğe bağlı olanların 4/b’li (Bağ-Kur’lu) olarak değerlendirileceğini öğrendik. Aslında Eylül 2008 itibari ile isteğe bağlı ödemeye başvurup kalan süreyi ödeyecektik. Ancak yaptığım araştırmalarda (Sizlerin yazılarınızda belirttiğiniz gibi) bu tarihten sonra 4/b’li olarak değerlendirileceğinden dolayı ne zaman emekli olacağı (bu süre çok uzuyor ) bilemiyoruz (Normal şartlarda eşimin 5225 prim günü ile 44 yaşında emekli olması gerekiyor).
Birden fazla sosyal güvenlik kanununa tabi hizmeti olanların birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden emekli aylığı bağlayacak kurumun belirlenmesinde son 7 yıl dikkate alınacağından, genelde yazılarınızda son 3.5 yılda emekli olunmak istenilen kuruma prim ödenmesi yolunda önerileriniz bulunmaktadır. Bu nedenle 1 yıl (360 gün) isteğe bağlı ödeme yaptıktan sonra bunu sonlandırıp SSK ile işçi statüsünde prim ödeyen işyerinde çalışmaya başlasa ve bunun sonrasında yeni kanunda bulunan doğum borçlanmasını yapsak (Eşim bu doğumlardan sonra çalışmadığından ve 2 çocuk olduğundan bu süre 1420 gün yapmaktadır) ve sonrasında emekliliğe başvursak (yine de yaş tutmadığından prim ödemeden beklememiz gerekmektedir) yukarıdaki uygulamaya göre hangi kurum (SSK yani 4/a mı, yoksa Bağ-Kur 4/b mi?) üzerinden emekliliğe hak kazanacaktır? Çocukların doğum tarihleri 1998 ve 2005 olduğundan bu en son borçlanarak ödenen primler son 7 içinde ve son kurum olarak mı değerlendirilecektir? Yada isteğe bağlı sigortalılığı iptal edip (zaten ödemeye başlamadık) 1 yıl bir işyerinde 4/a (SSK) statüsünde çalışıp primi ödense ve bu arada doğum borçlanmasını da yaptıktan sonra 5225 prim gün sayısı ve 20 yıl sigortalılık süresi dolduğundan emekli olma talebini kuruma verip 44 yaşını mı beklemeliyiz?
Kaan Mercan
Henüz yazılı olarak kamuoyuna açıklanmamış olsa da Sosyal Güvenlik Kurumu’nun görüşünün, 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki dönemde gerçekleşen doğumlara bağlı olarak borçlanmanın yapılabileceği şeklinde olduğuna dair duyumlar alıyoruz. Oysa ne 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda ne de Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinden önce gerçekleşen doğum olaylarına bağlı borçlanma yapılamayacağına ilişkin bir hüküm yok.
Bana göre eşinizin sigortalı olarak çalışmadığı dönemlerde gerçekleşen iki doğumdan dolayı ikişer yıldan dört yıl borçlanması mümkün.

Size önerim şu: Öncelikle isteğe bağlı sigorta başvurunuzu iptal edin. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun borçlanma tebliğini bekleyin. Sosyal Güvenlik Kurumu aksine bir düzenle yapmaz da eşiniz dört yıllık (1440 gün) doğum borçlanması yaparsa, borçlandığı süre 4/a (SSK) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Kalan 269 günü ister çalışarak (4/a’lı olarak), ister isteğe bağlı (4/b’li) olarak tamamlayabilir. Prim gününü tamamladığında sigortalılığına son verip yaşının dolmasını bekler. Yaşı dolduğunda da emeklilik başvurusunda bulunur.

İki aylık vergi mükellefiyeti yüzünden kazanılmış haklarınız yanmaz

14.07.1986 SSK girişliyim. Doğum tarihim 26.10.1965. Araştırmalarım sonucu (emin olmamakla beraber) 5300 iş gününü doldurup 49 yaşında emekli olacağımı öğrendim. Beni şüpheye düşüren öğrenmek istediğim konu şu:
01.06.2008 tarihinde işyeri açıp işveren ve vergi mükellefi oldum. Ancak SSK emekliliğim yanmasın diye bir tavsiye üzerine Bağ-Kur’a bildirim yapmadım ve yeniden isteğe bağlı SSK başvurusu yaptım. 01.06.2008 tarihi itibariyle isteğe bağlı SSK ödemelerim başladı. Bu yöntem ile ben yine 49 yaşında SSK’dan emekli olabilir miyim? Bağ-Kur’la aramda bir problem olur mu? Bağ-Kur’a bildirim yapmak zorunda mıyım? Eğer Bağ-Kur’a geçmem şartsa iş yerimi hemen bugün eşimin üzerine devredersem eski haklarım geçerliliğini korur mu? Yani zaten şu anda dolmuş bulunan SSK 5300 iş günü hakkımı kullanıp bugünden sonra hiç bir sosyal güvenlik kurumuna kaydolmadan 49 yaşında SSK’dan emekli olabilir miyim? Yeniden SSK’ya 3,5 yıl prim ödemem gerektiği söyleniyor doğru mu? Toplam 2 aylık vergi mükellefiyeti yüzünden kazanılmış haklarım yanar mı?
Cengiz Bayram

İşyeri açmanız zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olmanızı gerektiriyor. Zorunlu sigortalı olması gereken, isteğe bağlı sigortalı olamaz. 1 Ekim’de yeni yasa yürürlüğe girmeseydi, emeklilik aşamasında sorun yaşayabilirdiniz. Ancak endişe etmenize gerek yok. Bağ-Kur sigortalısı olması gerekip de 1 Ekim 2008′e kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlayacak.

Diğer yandan yeni sosyal güvenlik kanunu yürürlüğe girdiğinde 1 Ekim’den itibaren isteğe bağlı prim ödediğiniz süreler de Bağ-Kur kapsamında ödenmiş prim süreleri kabul edilecek. Ayrıca isteğe bağlı sigortalılık ile zorunlu sigortalılığın çakışması halinde zorunlu sigortalılık geçerli olacak. Dolayısıyla isteğe bağlı sigortalılık sizi kurtarmıyor. 1 Ekim’den sonraki prim ödemeleriniz her durumda Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.

Şimdilik hiçbir şey kaybetmiş değilsiniz. Bağ-Kur kapsamındaki prim ödemeleriniz son yedi yıllık prim ödeme süresi içinde 1259 günü geçmediği sürece Bağ-Kur’dan değil SSK’dan emekli olursunuz. Yeniden SSK’ya 3,5 yıl prim ödemeniz gerekmiyor.

İşyerinizi hemen eşinize devredebileceğiniz gibi, 1 Ekim 2008′den itibaren Bağ-Kur kapsamında değerlendirilecek prim ödeme gün sayınız 1259 günü geçmemek üzere Bağ-Kur sigortalılığınızı devam ettirebilir, 1259 gün dolmadan işyerinizi eşinize devredebilirsiniz. Yaşınızı doldurduğunuzda da SSK’dan emeklilik için başvuruda bulunursunuz.

Muhtar olursanız 4/b’li (Bağ-Kur’lu) olursunuz

Doğum tarihim 01.11.1962. 01.03.1989 -30.11.2007 tarihleri arası 18 yıl 9 ay tarım Bağ-Kur pirimi yatırdım. 01.12.2007 SSK işe başlama tarihim. Benim sorularım;
1- Kasım 2012′de emekli olmak için kaç ay askerlik yatırmam gerek?
2- SSK’dan ayrılıp muhtarlığa aday olmayı düşünüyorum, muhtar olursam hangi kuruma pirim ödemem zorunlu?
3- Çiftçiliğim devam ediyor. SSK 1260 gün sonunda 2926′ya dönmem zorunlu mu? Döner isem ödediğim primlerin emekliliğe faydası olur mu? SSK asgari ücret üzerinden ödeniyor. Tavsiyeleriniz nelerdir?
Suat Gedik
1- Kasım 2012′de (50 yaşınızı doldurduğunuzda) emekli olabilmeniz için sigorta başlangıç tarihinizin 23.05.1988′den önceki bir tarih olması, 25 yıllık sigortalılık süresini Kasım 2012′de doldurmuş olmak için de sigorta başlangıcınızın Kasım 1987 yılına geri gitmesi gerekiyor. 16 ay askerlik borçlanması yaparsanız, 01.03.1989 olan sigorta başlangıcınız 01.11.1987 olur ve en az 5375 gün prim ödemiş olma koşuluyla hem 25 yıllık sigortalılık sürenizin hem de 50 yaşınızın dolacağı Kasım 2012′de devredilen SSK’dan emekli olmaya hak kazanırsınız.
2- 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı SS ve GSS Kanununa göre de, köy ve mahalle muhtarları 4/b (şu andaki Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılacaklar. Sosyal Güvenlik Kurumuna muhtar olduktan sonra prim ödeyeceğiniz süreler 4/b’li olarak ödenmiş prim süreleri olarak değerlendirilecek.
3- 5510 sayılı Kanun 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girdiğinde 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur Kanunu yürürlükten kalkacak. Tarım Bağ-Kur’lu olması gerekenler 5510 sayılı Kanununa göre 4/b sigortalısı sayılacaklar. Emekliliğe hak kazanmadan SSK’dan ayrılırsanız, tarımsal faaliyetinizden dolayı 4/b sigortalısı sayılırsınız ve emeklilikten önceki son 3,5 yılda 4/b’li olarak prim öderseniz devredilen Bağ-Kur şartlarına göre emekli olursunuz.