GAYRIMENKUL SATIŞ KAZANÇLARINDA KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI

Esas faaliyet konusu gayrimenkul ticareti ya da kiralaması olmayan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, aktifinde en az iki tam yıl bulunan taşınmazların satışında  satışın yapıldığı yılı izleyen iki takvim yılı sonuna kadar satış tutarının tahsil edilmiş olması ve özel fon hesabında beş yıl işletmeden çekilmemesi, başka bir hesaba nakledilmemesi  koşulu ile bu satıştan doğan kazançların %75’i kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

İstisna uygulamasına konu olan taşınmazın 2 tam yıl (730 gün), diğer bir ifadeyle kurumun bu değerlere iki tam yıl süreyle bilfiil sahip olması gerekmektedir. Örneğin; 6 Ekim 2006 tarihinde iktisap edilmiş ve aktife alınmış bir taşınmazın, 6 Ekim 2008 tarihinden sonra (bu tarih dahil) satılması ve diğer şartların da gerçekleşmesi halinde bu satıştan doğan kazanç Kurumlar Vergisinden istisna edilecektir.

Ayrıca KDV Kanunu’na göre kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan gayrimenkullerin satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri 01.01.2005 tarihinden itibaren KDV’den istisna edilmiştir.

Taşınmaz satışından elde edilen kazancın istisnadan yararlanılan %75’lik kısmı, pasifte 549-Özel Fonlar hesabına alınarak tutulur. İstisna, satışın yapıldığı dönemde ve satış kazancının %75’ine uygulandığından, kazancın tamamının fon hesabına alınma koşulu bulunmayıp, yalnızca istisnadan yararlanılan kazanç kısmının söz konusu fon hesabına alınması yeterlidir.

Diğer yandan, istisna uygulamasında mükelleflerin kazancın belli bir kısmı için istisnadan yararlanabilmeleri mümkün bulunmaktadır. İstisnadan kısmen yararlanılması halinde, yararlanılmayan bu kazanç tutarı için sonraki yıllarda istisnadan yararlanılabilmesi mümkün değildir. İstisnadan yararlanması öngörülen kazanç kısmının fon hesabına alınan kazanç kısmından büyük olamayacağı da tabiidir.

Satış bedelinin tamamının, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir. Bu nedenle, mükelleflerin istisna uygulayabilecekleri kazanç tutarını doğru olarak belirlemeleri gerekmektedir.

İstisna uygulamasında, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulması gereken kazançların, beş yıl içinde fon hesabından başka bir hesaba (sermayeye ilave hariç) nakledilmesi, işletmeden çekilmesi, dar mükellef kurumlar tarafından yurt dışına transfer edilmesi ya da bu süre içinde işletmenin tasfiyeye girmesi halinde, bu işlemlere tabi tutulan kazanç kısmı için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte alınacaktır. Örneğin; Kurum (A)’nın iki yıldan uzun süre aktifinde bulunan taşınmazı 06.10.2006 tarihinde satılmış, satış sonrası oluşan kazancın %75’i de bir fon hesabına alınmıştır. İstisnadan yararlanılabilmesi için söz konusu hesapta bulunan tutarın 31.12.2011 tarihinden önce fon hesabından çekilmemesi ve aynı şekilde bu tarihten önce de işletmenin tasfiyeye girmemiş olması gerekmektedir.

Menkul kıymet ya da taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları istisna kapsamındaki değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır. Satışa konu edilen kıymetlerin iki tam yıl kurum aktifinde kayıtlı olması da durumu değiştirmeyecektir. Aynı durum, satmak üzere taşınmaz inşaatı ile uğraşan mükellefler açısından da geçerlidir. Ancak, taşınmaz ticareti ile uğraşan mükelleflerin faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis ettikleri taşınmazların satışından elde ettikleri kazançlara istisna uygulanabilecek, taşınmaz ticaretine konu edilen kiralama ya da başka surette değerlendirilen taşınmazların satış kazancı ise istisnaya konu edilmeyecektir.

Benzer Konular:

1. Bankalara ve TMSF’ye borçlu kurumların taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası
2. Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası
3. Kurumlar Vergisi Genel Tebliği
4. KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 4)
5. KURUMLAR VERGİSİ KANUNU UYARINCA TASFİYE İŞLEMLERİ