Sevk İrsaliyesi Düzenleme Zorunluluğu

İlgi tarihli dilekçenizde, kurumsal kimlik elemanları üretimi işi ile iştigal ettiğiniz, ürünlerinizin üretimini müteakip sözleşme yaptığınız yetkili montaj firmaları tarafından sevk edilmekte olduğu, ancak bakım, onarım ve ani arıza durumlarında araçlarda yedek parça bulundurma zorunluluğu nedeniyle ve tek tek takılması gereken ürünlerin taşınmasında sözleşme yaptığınız yetkili montaj firmalarının araçlarını kullandığınız, sözleşmeli montaj firmalarınızın yol ve aciliyet planına göre müşterilerinizin saha ürünlerinin monte edildiği, bu nedenle irsaliye düzenleme tarihi ile sevk tarihi arasındaki zamanın uzadığı, yapılan araç kontrollerinde bu uzamadan kaynaklanan tutanaklar tutulduğu ve buna mukabil firmanıza ceza kesildiği, bu durumun yaptığınız işin kendine has özelliğinden kaynaklandığı ve açık hava reklamcılığında bu durumun normal sayılması dolayısıyla da ceza kesilmemesi gerektiğini düşünerek konu ile ilgili olarak Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 230’uncu maddesinin 5’inci fıkrasında; “Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.

Malın bir mükellefin birden çok işyerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 ‘inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.

Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz. ” hükümlerine yer verilmiştir.

Anılan bent hükmünden de anlaşılacağı üzere, sevk irsaliyesi; ticari mal hareketinin izlenmesi amacıyla düzenlenenbir belgedir.

Öte yandan, 173 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (c) bölümünde;

“… Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere, satıcı tarafından kendi nakil vasıtası ile mal gönderilmesi halinde; nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve düzenlenen sevk irsaliyesinin müşterinin adı ve adresi bölümüne “Muhtelif Müşteriler” ibaresi ile nakil vasıtasının plaka numarası ve sürücünün veya araçta bulunan satışa yetkili kimsenin adının yazılması mümkündür. Bu tür sevk irsaliyesi ile alıcılara gönderilen ve alıcının talep ettiği miktarda teslim edilen malların faturaları malın teslimi anında düzenlenecek ve bu faturalara sevk irsaliyesinin numarası kayıt edilecektir. Ayrıca, her satış için sevk irsaliyesi düzenlenmeyecek, ancak, faturaya işyerinde teslim edildiğine ilişkin şerh verilecektir.”

açıklamaları yer almaktadır

173 sıra sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (c) bölümünde açıklandığı üzere, alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere satıcı tarafından kendi nakil vasıtası ile mal gönderilmesi halinde, nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için “muhtelif müşteriler” ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu şekilde düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile sevk edilen mallar için yedi günlük süre beklenilmeksizin faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi şarttır.

Buna göre, mükellefin taşıtına yükleyip “muhtelif müşteriler” ibareli tek bir sevk irsaliyesi ile sevk ettiği emtiadan satılamayanların, dönüş sırasında irsaliye üzerine işaretlenmesi ve tekrar satışa çıkılacağı zaman araçta bulunan mala ilaveten yeni mal yükletilmesi halinde de araçtaki tüm emtia için yeni bir toplu sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, mükellefin aynı gün içinde değişik mükellefleri gezmesi durumunda ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Ancak, mükellefin sevk irsaliyesi düzenleyerek servise çıkması ve birkaç gün depoya dönmemesi durumunda, araca yeni mal yüklenmesine veya yüklenmemesine bakılmaksızın her gün için araçta bulunan tüm malları gösteren yeni bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu durumda yukarıdaki açıklamalara göre, servis aracınızda alet, edevat gibi işletmenin aktifine kayıtlı demirbaşlarınız için sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Diğer taraftan birden fazla müşteriye hizmet vermek üzere, arıza bildirimleri üzerine servise çıkılması ve hangi müşteri için hangi parça veya yedek parçanın kullanılacağının belli olmaması durumunda, araca konulan yedek parça için muhtelif müşteriler ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi, müşteriye hizmetin verilmesini müteakip, fatura düzenlenmesi ve düzenlenen faturaya muhtelif müşteriler adına düzenlenen irsaliyenin tarih ve sayısının yazılması; şayet faturalar merkezden bilgisayar ortamında düzenleniyor ise hizmetin verilmesini müteakip muhtelif müşteriler ibareli sevk irsaliyesinin tarih ve sayısı belirtilmek suretiyle ikinci bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve sevk irsaliyesinin düzenlendiği tarihten itibaren azami 7 gün içerisinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, tek bir müşteriye hizmet vermek üzere sözleşme yaptığınız montaj veya nakliye firmalarının araçlarına veya kendi servis araçlarınıza konulan yedek parçalar için firma tarafından taşıma  irsaliyesi düzenlenirken, yedek parçalar için firmanızca ayrıca sevk irsaliyesi düzenlenmelidir. Servis aracınıza konulan yedek parçalara ise müşterinin belli olması nedeniyle müşteri ismine sevk irsaliyesi düzenlenerek, işbu irsaliyeye istinaden azami 7 gün içerisinde fatura tanzim edilecektir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

———————————————————————————————————
Maliye Bakanlığı Özelgesi
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Tarih     27/08/2011
Sayı     B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1447
Konu:Tamir ya da değişim için bulundurulan yedek parçalar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi hk.