YURTDIŞINDAN SİGORTA PRİMİ BORÇLANMASI YAPACAKLAR İÇİN SON DURUM NEDİR?

06.11.2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yurt Dışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”in 18. maddesi ile 15.09.1985 tarihli ve 18869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında 3201 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği” yürürlükten kaldırıldığı için, 08.05.2008 tarihinden itibaren yapılan başvurular hakkında söz konusu yönetmelik uygulanacaktır.

Reform öncesi ve reform sonrası yurt dışı hizmet borçlanması Türk vatandaşlarının, yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ile bu sigortalılık süreleri arasında veya sonundaki işsizlik sürelerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmının ve yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, talepleri halinde borçlandırılmasını kapsamaktadır.

Hem refom öncesi hemde reform sonrası ,borçlanmadan yararlanmayacak süreler aşağıda belirtilmiştir;

1) 18 yaşın doldurulmasından önce yurt dışında sigortalı ve ev kadını olarak geçen süreler,

b) Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurt dışında sigortalı veya ev kadını olarak geçen süreler,

2) İkili sosyal güvenlik sözleşmesine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurt dışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri,

3) Sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen sürelerle çakışan yurt dışı süreleri,

borçlandırılmaz, kapsam dışıdır.

Reform öncesi ayrı sosyal güvenlik kuruluşları olduğu için borçlanma yapacak kişiler ve başvuru yerleri;

1) Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumu’na,

2) Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye’de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna,

3) Ev kadınları Bağ-Kur’a,

4) Türkiye’ye döndükten sonra borçlanan ise müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,

başvuru yaparken, reform sonrası 5502 sayılı Kanun’la söz konusu kurumların birleştirilerek Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında toplanmasından dolayı başvuru Sosyal Güvenlik Kurumu İl ve Merkez Müdürlükleri’ne yapılacaktır.

Başvuru; örneği Kurum’ca hazırlanan ve Kurum’un internet sayfasında yayımlanan Yurt Dışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ile yapılır. Yurt Dışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi’nde, yurt dışında borçlanma kapsamında geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreleri bulunan kişinin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, borçlanılmak istenilen sürenin niteliği ve süresi, borçlanma miktarının hesabına esas bir günlük prime esas kazanç tutarı ve tebligat adresi ile Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi geçen çalışmaları varsa kurumu, sigortalılık statüsü, sicil numarası ve süresi belirtilir. Ayrıca borçlanılacak süreye uygun belge asıllarının eklenmelidir.

Borçlanma miktarı;

Reform öncesi; borçlanma tutarı günlüğü 3,5 ABD Doları üzerinden hesaplanarak tespit edilirken, reform sonrası; borçlanma tutarı, borçlanma talep tarihindeki 16 yaşından büyük işçiler için geçerli asgari ücretle asgari ücretin 6,5 katı arasında başvuru sahibince seçilen prime esas günlük kazancın yüzde 32’sinin borçlanılacak gün sayısı ile çarpımı olarak hesap edilir.

yurt dışı borçlanmasında bulunan sigortalı veya hak sahibi sigortalının yurt dışı çalışmalarına ilişkin gün, ay ve yıl olarak belirterek “kısmi borçlanma” yapılabilmesi mümkün bulunmaktadır. Bununla birlikte borcun bir kısmını veya tamamını ödeyen sigortalılardan veya ölümleri halinde hak sahiplerinden, aylık bağlanması için talepte bulunmayanlar ile aylık bağlanması talebinde bulunup da aylığa hak kazanamayanlar, bu borçlanmadan vazgeçtikleri takdirde, ödedikleri meblağın ödeme tarihlerindeki Türk Lirası tutarları talepleri üzerine kendilerine, hak sahiplerine veya mirasçılarına iade edilir ve borçlanmaları iptal edilir.

Hizmet borçlanmasında istenen belgeler;

1-Vatandaşımız Borçlanma süresini sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış bir ülkeden yapacak ise;

- Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,

- Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın; çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,

- Yurt dışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,

- Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurt dışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,

2- Vatandaşımız Borçlanma süresini sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan bir ülkeden yapacak ise;

- Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurt dışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,

- Yurt dışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerinden,

- Gemi adamları, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurt dışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya iş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örneklerinden

durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

İlgili Konular:

1. 2009 YILI YURTDIŞI BORÇLANMASINDAKİ SON DURUM
2. Yurtdışından emeklilik hakkı
3. SGK REFOM SONRASI ASKERLİK BORÇLANMASI
4. Hanımlara doğum borçlanması yürürlükte
5. SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ UYGULAMASI