MESLEK MENSUPLARININ DAMGA VERGİSİ

Damga vergisine tabi bir sözleşme yaptığınızda , 15 gün içerisinde ilgili vergi dairesine giderek damga vergisi tahakkukunu yaptırmak zorundasınız.29/12/2009 tarihli 2009/15725 sayılı Bkk göre Akitle ilgili kağıtlar fırkasında mukavelenameler ,taahhütnameler ve temliknamelerin için damga vergisi oranı 01/01/2010 tarihinden itibaren binde 8,25 nisbetinde uygulanmaktadır.Bu oran sadece 1 adet sözleşme içindir.Bilindigi üzre sözleşmeler en az 2 tarafı bağladığı için 2 suret olarak düzenlenir. Bu demektir ki her sözleşme için 2 suret olarak asgari Binde 16,5 oranında damga vergisi tahakkuk edecektir.Ancak sözleşmede yıl sayısı belirtmişseniz Binde 16,5 oranını yıl sayısı ile çarparak damga vergisi hesaplanır.Damga vergisini tahakkuk ettirmesi gereken mükelleflerin tahakkuk ettirme süresini kaçırdıklarında (çok sık rastlanan bir durum) Vergiyi zamanında beyan etmeme vs. cezai durumlarla karşılaşmaktadırlar.Süresinde beyan edilemeyen bir damga vergisi yıllar sonra karşılaşılacak cezalar da dikkate alınırsa, büyük külfetlerin doğacağı açıktır.

Geçmiş yıllarda sözleşmelere damga pulu yapıştırmak sureti ile bu sorun çözülebilmekteydi.Damga pulu uygulaması kaldırıldıktan sonra vergi dairelerine tahakkuk ettirme ve ödeme uygulaması getirildi.Sözleşmelerde binde 8,25 nispeti olan damga vergilerini makbuz karşılığında yapcaklarsa her sözleşme için sözleşme tarihinden itibaren 15 gün içerisinde vergi daresine tahakkuk ettirmeleri ve ödemeleri, sürekli damga vergisi mükellefiyeti olanların ise Bu ayda yapılan sözleşmelerden doğan damga vergisini takip edilen ayın 20 sine kadar tahakkuk ettirilmesi ve 26 sına kadar da ödenmesi gerekmektedir. 3568 sayılı sayılı Kanun’a göre yetki almış meslek mensuplarının (SM-SMMM) Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 24. maddesine göre; meslek mensupları Defter Tutmak ve Süreklilik arz edenhizmetlerinde sözleşme yapılması zorunludur. Bu zorunluluğa riayet etmeyen meslek mensupları hakkında ise bağlı bulundukları odalar tarafından disiplin soruşturması yapılması gerekmektedir.Meslek mensupları tarafından verilen muhasebe hizmetinin devamlılık arz ettiği ücret dışındaki hükümlerinin aynı kalmak şartı ile uzun süreli devam ettiğinden yenilenmeksizin kendiliğinden yürürlükte olup hükümlerinden yararlanılabilmektedir. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde damga vergisine tabi kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen işaret koymak suretiyle düzenlenen veya herhangi bir hususu ispat veya imza yerine geçen işaret koymak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için edilebilecek olan belgeleri ifade edeceği, aynı Kanun’un 2. maddesinde de vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.

31 Aralık 2009 Resmî Gazete Sayı : 27449 yayımlanarak yürülüge giren 2010 yılı damga vergileri; (1)

1- Akitlerle İlgili Kağıtlar” başlığı altında yer alan;

1. Mukavelenameler, taahhütler ve temliknameler,

a) Belli parayı ihtiva edenler (binde 8,25) oranında damga vergisine tabidir.

3- 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 5. maddesi ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir. “Kâğıt Nüshalarının Birden Fazla Olması: Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtların her nüshası ayrı ayrı aynı miktar ve nispette damga vergisine tabidir…”

Meslek mensuplarının mükellefleri ile yapacakları ile yapacakları sözleşmeleri bir den fazla nüsha halinde yapmaları halinde ayrı ayrı aynı miktarda damga vergisi ödemek mecburiyeti doğacaktır.Sözleşme süresi bitiminden önce taraflardan birinin diğerine ihbarda bulunmaması ve sebeple sözleşme süresinin otomatik olarak uzaması halinde, herhangi bir belge düzenlenmediği veya sözleşmeye bu hususta ayrıca şerh konulmadığından damga vergisi alınmasına imkân yoktur.

Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 26. maddesine göre taraflar haklı nedenlerle veya karşılıklı rızaları ile aralarındaki sözleşmeyi her zaman feshedebilirler. Bu takdirde alınmış olan defter ve belgeler sahiplerine geri verilir. Tarafların tazminat hakları genel hukuk kurallarına tabidir.

Konu ile ilgili olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı’na verilen 11.10.2006 tarih ve 078765 sayılıgörüşünde “Meslek mensuplarının muhasebe hizmeti verdiği mükellefler ile düzenlediği sözleşmelerin uygulama süresi içinde ücretin artma durumunda, sözleşme hükümlerini değiştiren herhangi bir kağıt (makam oluru, ek sözleşme vb.) düzenlenmesi halinde ücret artışı üzerinden binde 7,5 (yeni oran 8,25) nispetinde damga vergisi hesaplanması gerekir. Ancak, bu kabil ücret artışı ile ilgili olarak ilk sözleşme hükümlerine tesir eden herhangi bir kağıt düzenlenmemesi halinde damga vergisinin aranılmaması gerekir. Söz konusu sözleşmelerin sürelerinin bitmesinden sonra sözleşmeye konulan bir şerhe istinaden sözleşme süresinin uzatılması halinde, şerh sözleşme hükümlerini değiştiren bir belge vasfında olduğundan, süresi uzayan bu sözleşmelerden yeniden damga vergisi alınması gerekmektedir. Diğer taraftan süre uzatımın gerçekleşmesinden sonra meydana gelen ücret artışlarına ilişkin düzenlenecek kâğıdında ayrıca vergilendirilmesi gerekmektedir.”

Gelir İdaresi Başkanlığı; YMM (Yeminli Mali Müşavir)’in mükellefleri arasında düzenledikleri tasdik sözleşmeleri 1 nusha da olsa, damga vergilerinin 2 nusha olarak hesaplatılması için Vergi dairelerine bir yazı göndererek Uyarmıştır.(2)

Damga Vergisinin mükellefi,  Esas olarak kağıdı tüm imzalayan kişilerdir. Kağıdı imzalayan taraf sayısı birden fazla ise imza atanların tümü, mükellef olup müşterek ve müteselsil sorumluluk esası vardır.Kanunun 3. maddesine göre, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlerin vergisini resmi işlemi yapan  kişiler öder.Verginin ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, vergi için diğer tarafa rücu hakkı olmak üzere, vergi, ceza ve ferileri sürekli mükellef olanlardan alınır.Görülecegi üzre  damga vergisinin ödemesinden müşterek ve müteselsil sorumluluk  esası geçerli olup  (Tüm İmza Koyanların vergisini) Resmiyetle muhattap olan kişi ödemektedir.Bu bakımdan sözleşme yapılırken ilgili tarafların sözleşmeye atacakları imzaların sayısından, sözleşme süresinden ve sözleşme nühsaları ile sözleşme sayfalarının sayısından  kaynaklanan damga vergisinin maliyeti, sözleşme yapılmadan   önce bilinmesinde fayda vardır.

Muhasebe ve mali danışmanlık hizmeti, işin gereği olarak uzun süreli bir iş olarak karşımıza çıkmakta meslek mensupları tarafından mükellefleri ile her yıl sözleşme yapılması bazı zorluklarla karşılaşılmaktadır. Mükelleflerle imzalanan sözleşmelerin sürelerinin yeni bir sözleşme veya sözleşme yerine geçecek bir kağıt düzenlemeksizin veya mevcut sözleşmede süre uzatımı yönünden bir şerh koyulmaksızın kendiliğinden uzaması durumunda uzayan süreye ilişkin olarak yeniden damga vergisi hesaplanmasına ve beyan edilmesine gerek bulunmamaktadır.

——————————————————————————————————————————————————

(1) DAMGA VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 53)

(2)  Gelir İdaresi Başkanlığının :B.07.01.GİB.0.07.31/3106-5 sayı 20.01.2010*005133 evrak nolu yazısı