5510 SAYILI KANUNA GÖRE BAĞLANAN GELİR VE AYLIK ÖRNEKLERİ

5510 sayılı Kanun’un 54. maddesinde, 01.10.2008 den sonra birden fazla dosyadan gelir/aylık veya gelir ve aylığa hak kazanılması durumunda, gelir ve aylıkların tek veya iki dosyadan, tam veya yarım olarak ne şekilde ödeneceği belirlenmiş olup, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkan veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanacağı, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık haklarının durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşeceği öngörülmüştür.

Bilindiği üzere, 5754 sayılı Kanun’la değişik 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun; 54. maddesi;

“Bu Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda;

A- Uzun vadeli sigorta kollarından;

1) Hem malûllük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı,

2) Malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı ile birlikte, ölen eşinden dolayı da aylığa hak kazanan sigortalıya her iki aylığı, 1

3) Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın tamamı, az olan aylığın yarısı,

4) Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı,

5) Hem eşinden, hem de ana ve/ veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığı,(Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.)

6)  Bu Kanuna göre vazife malûllüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan hem vazife malûllüğüne hem de malûllük aylığına hak kazananlara bu aylıklardan yüksek olanı, aylıkları eşitse yalnızca vazife malûllüğü aylığı, bunlardan hem vazife malûllüğü hem de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi,(Ek: 17.04.2008-5754/34 md.)

7) ) Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de aylığa hak kazananlara tercih ettiği aylığı, bağlanır.(Ek: 17.04.2008-5754/34 md.

B- Kısa vadeli sigorta kollarından;

1) Sürekli iş göremezlik geliriyle birlikte ölen eşinden dolayı da gelire hak kazanan eşe her iki geliri,

2) Ana ve babadan ayrı ayrı gelire hak kazananlara, yüksek olan gelirin tamamı, az olanın yarısı,

3) Birden fazla çocuğundan gelire hak kazanan ana ve babaya, en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan gelirin tamamı, düşük olan gelirin yarısı,(Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.)

4) Hem eşinden, hem de ana ve/ veya babasından ölüm gelirine hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak geliri,(Değişik: 17.04.2008-5754/34 md. )

5) Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de gelire hak kazananlara tercih ettiği geliri,(Ek: 17.04.2008-5754/34 md.)

bağlanır.

C- Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malûllüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.”(Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.)

hükmüne amirdir.

Yukarıda belirttiğimiz hükmün birinci fıkrasındaki sıralamaya göre yapılacak değerlendirmeler sonucunda, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık hakları durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.

Geçici 7. maddesinin beşinci fıkrası, “Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce birden fazla dosyadan gelir veya aylık alınması durumunda bu Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yeni dosyadan gelir veya aylık alınmasına hak kazanılması durumunda yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarı da dahil olmak üzere mukayese yapılarak en düşük miktarlı dosya kapsamdan çıkarılır.” hükmüne amirdir. Bu hükümden anlaşılacağı üzere Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce birden fazla dosyadan gelir veya aylık alınması halinde, bu Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yeni dosyadan gelir veya aylık alınmasına hak kazanılması durumunda yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarının nasıl belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Örnek Tablodan daha kolay incelemek mümkündür.

Hak Kazanılan		Bağlanan		Açıklama
M	Y	Yükseği		Aylıklar eşitse sadece yaşlılık aylığı bağlanır
M	E	M	E	Hem malûllük hem de eşinden aylık bağlanır
VM	E	VM	E	Hem vazife malûllüğü hem de eşinden aylık bağlanır
Y	E	Y	E	Hem yaşlılık hem de eşinden aylık bağlanır
A	B	Yüksek	1/2düşük	Ana ve babadan aylığa hak kazanan çocuğa yüksek olanın tamamı, düşük olanın da yarısı bağlanır
Ç1	Ç2	Yüksek	1/2düşük	Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya, iki dosyadan yük sek olanın tamamı düşük olanın da yarısı bağlanır
E	A/B	E-A/B		Hem eşinden hem de ana ve/veya babasından aylığa hak kazanana, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından aylık bağlanır
VM	M	Yüksek		Vazife malûllüğü aylığı almakta iken tekrar sigortalı olarak çalışır ve malûl olursa, kendisine yüksek olan aylığı, eşitse yalnız vazife malûllüğü aylığı bağlanır
VM	Y	VM	Y	Vazife malûllüğü ve yaşlılık aylığını hak edenlere her iki aylık bağlanır
E1	E2	E1/E2		Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşden de aylığa hak kazanana tercih ettiği aylık bağlanır
SİG	E	SİG	E	Sürekli iş göremezlik geliri alan, ölen eşinden dolayı da gelir bağlanmayı hak ederse her ikisi bağlanır
A	B	Yüksek	1/2düşük	Hem ana hem de babasından gelir bağlanmasını hak edene, yüksek olanın tamamı düşük olanın yarısı bağlanır
Ç1	Ç2	Yüksek	1/2düşük	Birden fazla çocuğundan gelire hak kazanan ana ve babaya, iki dosyadan yük sek olanın tamamı düşük olanın da yarısı bağlanır
E	A/B	E-A/B		Hem eşinden hem de ana ve/veya babasından ölüm gelirine hak kazanana, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından gelir bağlanır
E1	E2	E1/E2		Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşden de  hak kazanana tercih ettiği aylık bağlanır

Kısaltmaların Açıklaması;

M: Malûllük, Y: Yaşlılık, E: Eş, E1: Birinci eş, E2: İkinci eş, VM: Vazife malûllüğü, A: Ana, B: Baba, Ç1: Birinci çocuk, Ç2: İkinci çocuk, SİG: Sürekli iş göremezlik

Benzer Konular:

1. 5510 sayılı Kanuna göre Şirket Ortaklarının Sigortalılık durumu
2. GELİR AYLIK ÖDEME VE YOKLAMA
3. 5510 SAYILI YASAYA GÖRE DEFTER VE BELGELERİN İBRAZI
4. 6183 SAYILI KANUNA GÖRE MALVARLIĞI ARAŞTIRMASI
5. 5510 SAYILI YASAYA GÖRE ŞİRKET ORTAKLARININ SİGORTASI